( 16/07/2016 – De redactie )
Inleiding
Pastoor Lepoutre van Aalter ontdekte in het begin van de jaren ’70 van de vorige eeuw in zijn kerkarchief een merkwaardig oud archiefstuk, zo schreven A. Ryserhove en R. Tondat in het tijdschrift Ons Meetjesland in 1973. Luc Stockman liet zich in een van zijn voetnoten in zijn Geschiedenis van Aalter ontvallen dat hij degene was die eind 1972 in de pastorij van Aalter een oud renteboek aantrof van de kapelanie van O.L.V. in de kerk van Aalter. Het is daarna in privé-bezit beland. Gelukkig viel het boek begin 2016 in handen van het Historisch Genootschap van het Meetjesland, dat besloot om de inhoud ter beschikking te stellen van alle zoekers via een digitale bronnenpublicatie op zijn website.
(Zie ook: www.geschiedenisvanaalter.blogspot.be, 9 januari 2016)
Toelichting
Het betreft een boek van zowat 15 cm breed op 20 cm hoog en ongeveer 2 cm dik. Het is netjes ingebonden in een soort perkament en telt enkele tientallen handgeschreven pagina’s.
Het was pastoor Joannes Francenius (Franssen) die het renteboek in 1620 opstelde aan de hand van een oud renteboek uit 1548, opgemaakt door griffier Simon Stalpaert. De namenlijst van het renteboek overspant bijna een hele eeuw, van midden 16e tot midden 17e eeuw en overbrugt dus de aan archieven en bronnen zo rampzalige periode van de godsdienstoorlogen, toen het parochiale en economische leven werd ontwricht. Of werkelijk alle opeenvolgende renteplichtigen zijn opgenomen, valt nu nog moeilijk te achterhalen. Pastoor Francenius heeft zich ingespannen om alle achterstallen op te sporen vanaf omstreeks 1580. Hij werkte de gegevens nog bij tot circa 1640.
De renten waren bezet op gronden gelegen voor ¾ te Knesselare en voor ¼ te Ursel. Voor Knesselare zijn dit de wijken Ter Kercken, Ten Houcken, Te Mesvoorden, Te Buntelare, Ter Straeten en Te Langhedonc. De opeenvolging van eigenaars, door erfenis of bij koop, van de verschillende percelen, met precisie beschreven en vaak benoemd, maakt dit boek tot een interessant werkinstrument voor genealogen en heemkundigen. Zo bleek eerder al dat de familie Ledeganck eigenlijk uit Knesselare stamde.
Er valt zeker nog heel wat meer te ontdekken. Denk er wel aan dat de oude schrijfwijze van de namen, zowel familienamen als plaatsnamen, aardig kan verschillen van de huidige. Zo vind je Eentveld terug als Hentvelt en lees je Smeijers waar je De Meijer moet verstaan…